Cultureel erfgoed is een zeer breed begrip. Het gaat over de  zichtbare en onzichtbare sporen van het verleden. Het kan gaan om voorwerpen in musea, archeologische vondsten, archieven, monumenten en landschappen. Maar ook om daaraan verbonden gebruiken, verhalen, tradities en gewoonten.

Het begrip cultureel erfgoed gaat over de volgende gebieden:

• onroerend erfgoed (een kasteel of eeuwenoud zandpad)
• roerend erfgoed (de handkar van de bakker)
• immaterieel erfgoed (tradities en gebruiken)
• informatief erfgoed (papier/data in bibliotheken en archieven)

Er worden drie typen onroerend erfgoed onderscheiden:

• Archeologie (sporen van menselijke activiteiten in de bodem)
• Historische (steden)bouwkunst en hun stedenbouwkundige structuur en samenhang
• Historisch cultuurlandschap (de historische structuren in het landschap; bijvoorbeeld sporen van wegen, bebouwing of akkers)

Deze gebieden hebben onderlinge raakvlakken: de archeologie legt het verleden bloot en zoekt verklaringen voor de menselijke activiteiten en het aanwezige onroerende erfgoed.

Erfgoed is eigenlijk voor iedereen belangrijk. Iedereen en iedere plek heeft een geschiedenis. Erfgoed bepaalt voor een groot deel waar we vandaan komen we wie we zijn. Het raakt ons eigenlijk allemaal. Daarom kan iedereen in onze gemeente meedenken over dit onderwerp.

In onze erfgoedvisie leggen we vast hoe wij met ons erfgoed om willen gaan. Erfgoed is belangrijk voor onze leefomgeving en de herkenbaarheid en oorsprong van de dorpen. Daarom halen we graag zoveel mogelijk input op bij onze inwoners. Die bijdragen zorgen voor een volledige en breed gedragen visie.

Sinds 1 januari 2021 hoort Helvoirt bij de gemeente Vught. Door de samenvoeging worden de regels voor de omgang met het erfgoed ook samengebracht in één erfgoedvisie. Verder is het erfgoedbeleid van de voormalige gemeente Vught gedateerd en door de nieuwe wet en regelgeving toe aan een actualisatie.

In het ‘Coalitieakkoord Vught 2021-2026, een nieuwe start’ speelt erfgoed een voorname rol. Het beschrijft bijvoorbeeld de ambitie om met de inrichting van grote projecten als de N65 en PHS het erfgoed en groen te versterken. Het Nationaal Monument Kamp Vught, het Van Gogh Nationaal Park en de Linie 1629 worden expliciet genoemd als bestemming van landelijke betekenis op het gebied van recreatie en toerisme. Het is dus goed als de gemeente nadenkt over hoe zij hiermee om wil gaan. We denken daar niet alleen over na, dat doen we samen met de inwoners van de gemeente. Met hun bijdragen, komen we tot een nieuwe visie.

We doen dit samen met erfgoedadviesbureau The Missing Link. Dit bureau heeft veel ervaring met het maken van beleid en het betrekken van inwoners en belanghebbenden bij het maken van een visie. Met een onafhankelijke procesbegeleider helpt The Missing Link de gemeente met het ophalen van de ingrediënten voor het opstellen van de visie.

Eerst kijken we samen naar wat er leeft en speelt op het gebied van erfgoed in de gemeente Vught. Dat doen we in een bewonersavond en met de hulp van een interne werkgroep. Deze bestaat uit medewerkers van de gemeente op het gebied van erfgoed, duurzaamheid, natuur en landschap, economische zaken, recreatie en toerisme, kunst en cultuur, stedenbouw en ruimtelijke ordening. Ook stakeholders doen mee. Dit zijn externe partijen, organisaties, stichtingen of verenigingen, die het erfgoed een warm hart toe dragen. Met deze partijen willen we het erfgoed graag beter zichtbaar en beleefbaar maken en het erfgoedtoerisme verder bevorderen.

We vertalen de visie vervolgens naar een uitvoeringsprogramma met projecten. Zo wordt duidelijke wat we in de periode van 2023-2028 aanpakken op het gebied van erfgoed.

We werken ernaartoe dat er aan het einde van het eerste kwartaal van 2023 een nieuwe erfgoedvisie is.

Er is nu nog geen erfgoedvisie. Wel zijn er al instrumenten die de gemeente gebruikt bij de uitvoering van de wettelijke taken op het gebied van erfgoed. Dit zijn bijvoorbeeld de monumentenlijst en de monumentenverordening. Ook wordt er al gekeken naar de koppeling tussen erfgoed en toerisme in het uitvoeringsplan Erfgoed & Vrijetijdseconomie Dit is Vught!

Iedereen kan en mag meedenken en -doen met de ontwikkeling van de erfgoedvisie. Je kunt op ieder gewenst moment terecht op dit platform. Inwoners van de gemeente Vught kunnen de enquête erfgoedvisie invullen en/of een bericht achterlaten op dit platform. Ook worden er bijeenkomsten georganiseerd met de interne werkgroep en met de stakeholders

Als je uitgenodigd bent om deel te nemen aan een van de werksessies, kun je hieraan deelnemen. Ben je niet gevraagd? Dan kun je toch meedoen door middel van het invullen van de enquête. Elke mening telt evenveel mee, of je die mening nu digitaal of fysiek geeft.

Ja dat kan! De gemeente Vught maakt sinds kort gebruik van dit digitaal platform om input van inwoners op te halen. Je kunt deze enquête invullen. Wil jij ook op andere onderwerpen meedenken met ons? Kom dan geregeld langs op 'Wij in Vught'. 

Als je bijdraagt aan een proces is het fijn om te weten wat er met de input is gedaan, of deze is verwerkt en zo ja, hoe. Daarom brengen we dit proces inzichtelijk in kaart met behulp van een organogram. De gezamenlijke inbreng is de grondstof voor de nieuwe erfgoedvisie die de gemeente in 2023 vaststelt.

 Bij alle input die gegeven wordt, gaat het om de inhoud. Jouw naam wordt dan ook niet vermeld in verslagen of rapporten en de input wordt anoniem verwerkt. Wijken we hiervan af, dan wordt dat vooraf expliciet vermeld.

Erfgoed is verbonden met veel andere onderwerpen zoals recreatie en toerisme en ruimtelijke ontwikkelingen. Ook heeft de erfgoedvisie raakvlakken met de kerkenvisie die in 2022- 2023 opgesteld gaat worden voor de gemeente Vught.